Có rất nhiều nguyên nhân khiến em bé sau khi ra đời ăn không ngon, ngủ không yên, chậm lớn, không bắt kịp khung cân nặng chuẩn qua từng giai đoạn phát triển của trẻ như ăn uống không đủ chất, cơ thể không hấp thu,…Nhưng trong đó nổi bật lên những nguyên nhân chính sau:
1. Do chế độ dinh dưỡng sau sinh của trẻ không phù hợp
Nhiều mẹ thường mắc phải những sai lầm sau trong quá trình chăm sóc trẻ như:
+ Cho trẻ cai sữa mẹ quá sớm. Trẻ con thường bú mẹ tối thiểu trong 6 tháng đầu đời nhưng tốt nhất các mẹ nên cho trẻ bú từ 12 – 15 tháng tuổi. Vì sữa mẹ chứa rất nhiều chất đề kháng và dinh dưỡng giúp trẻ tăng cân nhanh, phát triển toàn diện, tránh được các virut gây bệnh.
+ Cho trẻ ăn dặm quá sớm. Khi thấy con bắt đầu lớn, nhiều bà mẹ lo rằng chỉ bú sữa sẽ không cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ nên đã cho con ăn dặm ngay từ tháng thứ 4. Tuy nhiên, trẻ con khi chưa được 6 tháng tuổi, hệ tiêu hóa vẫn chưa phát triển hoàn thiện nên rất khó hấp thu bất cứ một nguồn dinh dưỡng nào ngoài sữa mẹ. Cho nên nếu cho trẻ ăn dặm quá sớm sẽ khiến hệ tiêu hóa hoạt động quá mức làm tổn thương dạ dày, giảm khả năng hấp thu, không tăng được cân.
+ Cho trẻ uống sữa kèm với nước hoa quả. Tuy nước hoa quả và sữa đều là những nguồn dinh dưỡng quan trọng của trẻ nhưng khi kết hợp sữa và nước hoa quả hoặc cho trẻ uống sữa và nước hoa quả gần nhau sẽ khiến cho các acid trong trái cây phản ứng kết tủa với protein trong sữa gây mẫn cảm, tiêu chảy, viêm đường ruột,…
+ Cho trẻ ăn bột quấy với nước hầm xương. Nhiều bà mẹ vẫn quan niệm nước hầm xương chứa nhiều dinh dưỡng, nhiều canxi sẽ giúp con tăng cân, nhanh lớn. Nhưng thực chất, trong nước hầm xương chứa rất nhiều chất béo động vật và canxi trong xương cũng là canxi vô cơ, trẻ hoàn toàn không hấp thu được. Mặt khác chất béo không hấp thu được bám vào thành ruột lâu dần sẽ khiến trẻ chán ăn, gầy gò, ốm yếu.
+ Cho trẻ uống sữa pha không đúng công thức. Vì sợ con nghẹn do sữa đặc nên các mẹ thường hòa thêm nước đun sôi làm cho sữa loãng ra. Chính điều này làm giảm một lượng lớn dinh dưỡng cần thiết của trẻ, không cung cấp đủ lượng calor cần thiết khiến trẻ lâu ngày sẽ bị suy dinh dưỡng.
+ Cho trẻ ăn thức ăn hâm đi hâm lại nhiều lần. Nhiều bà mẹ chỉ nấu thức ăn cho con một lần, sau đó hâm nóng lại cho trẻ ăn những bữa sau. Việc hâm nóng thức ăn như vậy sẽ khiến một lượng lớn chất dinh dưỡng mất đi.
2. Do chế độ chăm sóc trẻ không phù hợp
+ Cho trẻ tắm ngay sau khi ăn. Sau khi ăn nếu cho trẻ đi tắm sẽ làm tăng áp lực lên dạ dày, làm chậm quá trình tiêu hóa, gây ợ hơi, khó tiêu,…Thậm chí nếu áp lực quá lớn có thể gây tử vong.
+ Cho trẻ ăn (bú) thất thường hoặc nghỉ quá lâu giữa các bữa ăn. Để trẻ tăng cân nhanh cũng như hấp thu tốt dinh dưỡng, các mẹ cần cho con bú cứ mỗi 2.5 – 3 tiếng/lần, nếu trẻ ngủ trong quá trình bú thì nên đánh thức trẻ để trẻ tiếp tục bú, sau đó mới cho trẻ ngủ tiếp. Tuy nhiên, nếu cho trẻ ăn cũng cần tránh kéo giãn thời gian ăn cũng như cho ăn quá sát, ăn liên tục.
– Do yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình, hai bên bố mẹ hoặc nội ngoại gầy yếu, khi trẻ gầy yếu tăng cân chậm do di truyền thì các mẹ cần chú ý bổ sung dinh dưỡng theo từng gia đoạn quan trọng cho trẻ.
Để trẻ tăng cân nhanh, ăn mau, chóng lớn các mẹ cần:
– Tránh tuyệt đối những sai lầm trong chế độ dinh dưỡng và chăm sóc trẻ như đã nói ở trên.
– Cho trẻ ngủ đủ giấc bất cứ khi nào trẻ buồn ngủ vì trẻ sơ sinh chủ yếu lớn dần lên qua giấc ngủ.
– Nên cho trẻ bú sữa mẹ tối thiểu 6 tháng và giữa mỗi lần uống sữa và uống nước trái cây cách nhau ít nhất 2 giờ.
– Cần đa dạng hóa các bữa ăn để kích thích trẻ ăn ngon, không bị ngấy hoặc chán ăn.
– Hạn chế cho trẻ ăn thực phẩm giàu chất xơ có trong khoai, gạo lứt, rau củ,…vì nhóm thực phẩm này chủ yếu được các chị em dùng để giảm cân rất nhiều. Bởi sau khi tiêu hóa lượng thức ăn giàu chất xơ này sẽ nhanh chóng bị đẩy ra ngoài.
– Nên trang trí thức ăn thật bắt mắt, ngộ nghĩnh giúp trẻ thích thú, ăn ngon miệng hơn.
– Thường xuyên massage cho bé và khuyến khích bé vận động như lắc đồ trong tay, quơ chân, nằm trườn,…